Ten kalwin a potem katolik miał życie krótkie,awanturnicze i żołnierskie a skończył je po bohatersku w walkach pod stolicą prymasów węgierskich Ostrzyhomiem /obecnie Esztergom/. Turecka kula armatnia urwała mu wtedy obie nogi. Polska i Węgry były w XVI w. bratnimi państwami szlacheckimi. W obu obowiązywała formalnie zasada" szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie". W obu też narody panujące stanowiły tylko po około 40 % ludności. W Polsce jednak szlachta była liczniejsza procentowo niż na Węgrzech,a prócz tego państwo polsko-litewskie było znacznie większe.
Była to jednak zasadnicza różnica.Otóż dla Polski XVI stulecie stanowiło "wiek złoty",dla Węgier "wiek żelazny" : tragedię narodową,zniszczenia i podział kraju.
Dlatego ówcześni Węgrzy /szlachta i mieszczanie masowo wyjeżdżali do Polski. Kultura węgierska kwitła bardziej w XV niż w XVI w. Walenty Balassi musiał zapewne czytać utwory Jana Kochanowskiego,które były w Polsce rozchwytywane. Znał 8 języków,m.in. łacinę i polski.
Sam Balassi około 1/5 część swego życia spędził w Polsce jako wygnaniec i żołnierz. Żył tu w latach 1570-1572,1576-1577 i 1589-1591 i pisał cykl swych poezji. Do 1586 r był węgierski poeta kalwinem póżniej katolikiem. Jako miejsce przebywania Walentego można wysunąć w pierwszym rzędzie okolice Żmigrodu na pograniczu Ziemi Krakowskie,Rusi Czerwonej i ówczesnych Górnych Węgier.
Jakim miasteczkiem był w 1581 roku Żmigród nad Wisłoką ? Liczył 500 mieszkańców / w 1577 r.spalił się /. Było tu 6 szewców,3 krawców 2 kuśnierzy,2 kowali 4 tkaczy ślusarz,7 piekarek słodownik,balwierz / fryzjer i felczer / 2 przekupki.stolarz,skrzypek 14 komorników bez domów i 3 koła młyńskie.
W takim miasteczku przemieszkiwali Balssiowie dość wysokiego pochodzenia b a r o no w s k i ród węgierski. Żoną poety była Krystyna Dobo.Jej ojcem był bohaterski dowódca zamku Eger w latach 1549-1572 Stefan Dobo. W 1578 roku Walenty Balassi i jego kuzyn Andrzej Prawdopodobnie Walenty Balassi został właścicielem "połowy miasteczka Żmigrodu w powiecie bieckim Ziemi Krakowskiej jako zastawu od Stadnickich być może w wyniku tego że Stadnickiemu "nie szła karta" Zastaw obejmował również zamek i wieś Odrzykoń - Kamieniec należące do Ziemi Sanockiej. W Żmigrodzie mieszkała owdowiała matka poety Anna Sulyok-Balassi oraz jego siostry. Walenty w latach 1587-1590 sprzedał swe dobra polskie krewnemu Andrzejowi i bratu Franciszkowi.
To tyle o Balassim i jego związkach ze Żmigrodem,więcej o jego pobycie w Polsce w następnym artykule .
Ryszard Szarzyński
Wersja Audio przygotowana dla osób niewidomych oraz słabo widzących i nie tylko.
